ODPOWIEDZIALNOŚC SPADKOBIERCÓW ZA DŁUGI SPADKOWE
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia. Przyjęcie spadku oznacza wejście w ogół praw i obowiązków spadkodawcy. Do zakresu tego zalicza się również nabycie praw i obowiązków majątkowych co powoduje, że spadkobierca ponosi odpowiedzialność za zobowiązania zmarłego. Kodeks cywilny łączy także z otwarciem spadku powstanie zobowiązań określanych jako długi spadkowe. Odpowiedzialność za długi spadkowe zależy jednak od kilki czynników, a mianowicie od złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku i jego treści oraz czy nastąpił już dział spadku w przypadku gdy dziedziczy więcej niż jeden spadkobierca. Wpływ ma także to czy chodzi o okres przed czy po przyjęciu spadku.
Odpowiedzialność spadkobiercy polega na tym, że osoba która była wierzycielem w stosunku do spadkobiercy ma możliwość skierowania do majątku spadkobiercy egzekucji w przypadku gdyby ten spadkobierca nie spełnił dobrowolnie ciążącego na nim obowiązku. Odpowiedzialność za długi spadkowe ma charakter odpowiedzialności majątkowo-osobistej. Polega ona na tym, że jeśli dłużnik nie wykona swojego zobowiązania, wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z całego majątku dłużnika zarówno obecnego jak i przyszłego. Występują jednak dwie możliwości ograniczenia takiej odpowiedzialności. Pierwszą możliwością jest ograniczenie do majątku spadkowego (cum viribus hereditatis), drugą możliwością jest ograniczenie do określonej kwoty (pro viribus hereditatis).
Kodeks cywilny w art. 1030 zd. 1, reguluje problem odpowiedzialności przed przyjęciem spadku. Stanowi, że do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Ustawodawca zatem wyraźnie oddziela majątek spadkowy od majątku osobistego spadkobiercy. Oznacza to, że spadkobierca ponosi odpowiedzialność wyłącznie z przedmiotów należących do spadku. W takiej sytuacji egzekucja z przedmiotów wchodzących w skład majątku osobistego spadkobiercy nie jest możliwa. Natomiast art. 1030 zawiera zasadę odpowiedzialności spadkobiercy od chwili przyjęcia spadku. Zakres takiej odpowiedzialności odmiennie niż w wyżej wymienionym przypadku uzależniony jest wyłącznie od treści oświadczenia o przyjęciu spadku.
Zakres odpowiedzialności również ulega zmianie w przypadku dokonania działu spadku. Ważne jest jednak uprzednie określenie czy świadczenie, którego domaga się wierzyciel jest podzielne czy też niepodzielne. W drugim przypadku dział spadku nie wywołuje tak oczywistych skutków, jak przy świadczeniach podzielnych.
adw. Małgorzata Koprowska
