Ograniczenie władzy rodzicielskiej

OGRANICZENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ

Ustawodawca w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie wprowadza definicji mówiącej wprost czym jest władza rodzicielska określa jedynie jej zakres. Zgodnie z art. 95 § 1 i 2 władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka z poszanowaniem jego godności i praw. Jest to nic innego jak wielość obowiązków rodziców wobec dziecka w zakresie reprezentacji, pieczy oraz zarządu majątkiem. Władza rodzicielska powstaje z mocy prawa z chwilą urodzenia dziecka, przysługuje obojgu rodzicom i trwa do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Zatem rodzice maja obowiązek wykonywania władzy rodzicielskiej mając na względzie przed wszystkim dobro dziecka. Istnieją jednak przypadki, w których Sąd może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu czy nawet pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego jak i obojga rodziców.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej rodziców jest uzasadnione gdy pojawia się zagrożenie dobra dziecka lub nienależyte wykonywanie tej władzy. Nienależyte wykonywanie władzy rodzicielskiej będzie miało miejsce gdy spowodowuje je zawinione jaki i niezawinione, niewłaściwe postepowanie rodziców. Działania Sądu opiekuńczego rozpatrującego taki wniosek mają charakter profilaktyczny zmierzający do zapobiegania skutkom niewłaściwego wykonywania władzy przez rodziców. Dlatego Sąd bada czy zagrożenie dobra dziecka jest poważne. Artykuł 109 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego umożliwia Sądowi wydawanie różnych zarządzeń, zobowiązujących rodziców do określonego postępowania, które mają na celu zapobieganie naruszeniu dobra dziecka. Najbardziej niekorzystnym i dramatycznym zarządzeniem jakie może wydać Sąd w tym zakresie jest zarządzenie o umieszczeniu małoletniego w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo wychowawczej.

W sytuacji gdy występuje przemijająca przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej Sąd opiekuńczy może orzec o jej zawieszeniu. Nie powoduje to że prawa i obowiązki rodziców wynikające z treści władzy rodzicielskiej przestają istnieć, a jedynie to, iż przez pewien czas nie mogą być wykonywane. Ocena czy przeszkody te ustają należy do Sądu, który dokonuje jej przez pryzmat sytuacji po powrocie zawieszonego w prawach i obowiązkach rodzica do poprzedniego stosunku rodzinnego. Kiedy nastąpi rzeczywiste ustanie przeszkody władza ta nie zostaje jednak przywrócona automatycznie.
Najdalej idącym środkiem ingerencji Sądu opiekuńczego w stosunkach między rodzicami, a dziećmi jest pozbawienie władzy rodzicielskiej. Nadto aby zaszła możliwość pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej muszą zajść jedne z trzech rodzajów przyczyn umożliwiających wydanie takiego orzeczenia. Należą do nich po pierwsze trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, nadużywanie tej władzy oraz rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka.